Eten tijdens kanker: enkele tips om je kind te helpen.

De lichamelijke en emotionele bijwerkingen van kanker en de behandeling ervan kunnen bij een kind allerlei veranderingen veroorzaken, onder meer in de eetlust en het eetvermogen. Hieronder vind je enkele lichamelijke bijwerkingen die van invloed kunnen zijn op zijn eetgewoonten:

• Zorgt ervoor dat hij zich ziek voelt (misselijkheid en braken)
• Pijnlijke mond of keel
• Droge mond
• Verminderde smaakzin
• Tandproblemen
• Darmproblemen (diarree of constipatie)
• Verlies van eetlust
• Gewichtstoename

Kinderen kunnen ook weigeren te eten of zich niet in staat voelen te eten wanneer ze overstuur, angstig of bang zijn. Het medisch team, met inbegrip van de diëtist, zal nauw met je samenwerken om ervoor te zorgen dat zijn voedingsinname tijdens de behandeling voldoende is. In het volgende artikel vind je ook tips over de meest voorkomende problemen die van invloed kunnen zijn op het eetvermogen van je kind

"Mijn kind voelt zich niet goed"

Je kind kan zich om allerlei redenen niet goed voelen of ziek worden, onder meer door de kanker zelf, de behandeling of de medicijnen die worden toegediend.

Wat kan ik doen?

• Er bestaan verschillende anti-emetica (geneesmiddelen tegen misselijkheid en braken). Vraag de arts of de verzorger van je kind welke het meest geschikt is.
• Vermijd sterke geuren, want die werken misselijkheid in de hand. Vermijd ook kamers met een gesloten of verstikkende atmosfeer. Frisse lucht kan helpen om onaangename keukenluchtjes te verdrijven.
• Koud voedsel of voedsel op kamertemperatuur ruikt over het algemeen minder vies dan gekookt voedsel. Kies fruit uit blik, koekjes, toast, yoghurt, ontbijtgranen of ijs.
• Moedig je kind aan langzaam te eten en te drinken.
• Probeer hem de hele dag door kleine beetjes voedsel te laten eten: regelmatig kleine beetjes, in plaats van drie grote maaltijden. Probeer ook koude dranken met voedingssupplementen.
• Zuigen op harde fruit- of muntsnoepjes of ijsstokjes kan helpen. Toast en gemberkoekjes kunnen helpen de maag van je kind te kalmeren.
• Voor sommige kinderen doet het goed om frisdrank te drinken: ginger ale, cola, spuitwater...
• Vermijd te vette en oliehoudende voedingsmiddelen, want die kunnen misselijkheid in de hand werken.

"De smaakperceptie van mijn kind is veranderd."

Bij de meeste kinderen verandert de smaakperceptie tijdens de behandeling. Dat kan te wijten zijn aan de chemotherapie, bestraling, geneesmiddelen en soms de kanker zelf. Soms tast de droge mond ook de smaakpapillen aan. Bij sommige kinderen wordt de smaakperceptie binnen een paar weken na het begin van de behandeling weer normaal, bij andere pas na de behandeling. Bij een minderheid duurt het wat langer voor het voedsel weer smakelijk is.

Wat kan ik doen?

• Vraag de arts of verzorger van je kind hoe je deze problemen kunt behandelen, vooral als de mond en keel wit lijken of als het speeksel dikker lijkt dan normaal.
• Veel kinderen geven de voorkeur aan voedingsmiddelen met een zeer zoute smaak, zoals ham en vleeswaren, worst of chips.
• Als je kind vindt dat rood vlees metaalachtig smaakt, probeer dan kip, vis, eieren, kaas, witte bonen of peulvruchten.
• Breng je gerechten op smaak met sterke kruiden en specerijen, marinades, sauzen en augurken.
• Als je kind niet houdt van de smaak van zout voedsel, geef hem dan wat mildere voeding.
• Als hij de hele tijd een vieze smaak in zijn mond heeft, geef hem dan fruit- of muntsnoepjes om het te verdoezelen. Sterk smakende drankjes kunnen ook helpen.
• Kies voedsel dat je kind kan proeven en lekker vindt. Veranderingen in smaakperceptie hebben de neiging te komen en gaan. Over het algemeen eten kinderen een bepaald soort voedsel gedurende een paar dagen of weken omdat het beter smaakt. Maak je niet te veel zorgen. Als je kind daarentegen heel veel verschillende soorten voedsel vermijdt, vraag dan advies aan een diëtist.

"Mijn kind heeft tandproblemen."

Sommige kankerbehandelingen, zoals bestraling van het hoofd of de nek en chemotherapie in hoge doses voorafgaand aan een stamceltransplantatie, kunnen gaatjes veroorzaken. Ook het veelvuldig eten van suikerhoudende snacks en voedingsmiddelen kan de tandgezondheid van je kind aantasten.

Wat kan ik doen?

• Moedig je kind aan zijn tanden te poetsen na elk tussendoortje en elke maaltijd.
• Ga regelmatig naar de tandarts.
• Gebruik zachte tandenborstels, vooral als het tandvlees of de tanden van je kind gevoelig zijn.
• Zorg ervoor dat je kind zijn mond spoelt met warm water.
• Beperk het eten van zacht snoep.

"Mijn kind heeft diarree."

Dit is soms het gevolg van een kankerbehandeling, bepaalde geneesmiddelen zoals antibiotica, en darmproblemen. Ongecontroleerde diarree kan leiden tot gewichtsverlies, uitdroging, gebrek aan eetlust en zwakte.

Wat kan ik doen?

• Praat erover met de dokter of verzorger van je kind. Zij zullen proberen de oorzaak van de diarree vast te stellen en je de nodige medicatie geven.
• Moedig je kind aan om de hele dag door voldoende te drinken: melk, milkshakes, fruitsap, soep, thee, koffie, water... Vraag advies over de aanbevolen hoeveelheid vloeistof voor je kind.
• Probeer de symptomen van uitdroging te herkennen. Bijvoorbeeld: droge mond, duizeligheid, minder vaak plassen, donkerkleurige urine die slechts in kleine hoeveelheden komt.
• Probeer hem kleine hoeveelheden voedsel en kleine tussendoortjes te laten eten in plaats van grote maaltijden (zie pagina 8 voor ideeën voor tussendoortjes) om zijn maag en darmen te helpen genezen.
• Beperk de hoeveelheid vezelrijk voedsel, zoals gedroogd fruit, witte bonen of linzen. Ze maken de ontlasting namelijk zachter.
• Vraag je diëtist, arts of verzorger of er bepaalde voedingsmiddelen zijn die je kind moet vermijden. Vraag hen om advies bij twijfel.

"Mijn kind is geconstipeerd."

Constipatie kan worden veroorzaakt door de kanker van je kind, zijn behandeling of geneesmiddelen, zoals analgetica (pijnstillers). De meeste kinderen voelen zich onwel en weigeren te eten als ze geconstipeerd zijn.

Wat kan ik doen?

• Vraag de arts of verzorger van je kind om advies. Zij zullen proberen de oorzaak van de constipatie te achterhalen en je de nodige geneesmiddelen geven, zoals een laxeermiddel.
• Vraag de arts, diëtist of verzorger van je kind hoeveel vocht je kind elke dag moet drinken om er zeker van te zijn dat hij de juiste hoeveelheid binnenkrijgt.
• Zorg dat je kind voldoende drinkt doorheen de dag: het helpt de ontlasting zachter te maken en bevordert zo de stoelgang.
• Moedig je kind aan actief te blijven om de darmen in beweging te houden en dus goed te laten werken.
• Het is niet altijd aangewezen om vezelrijk voedsel te eten wanneer constipatie het gevolg is van geneesmiddelen of een behandeling. Bespreek met de diëtist, arts of verzorger van je kind of het verstandig is om de hoeveelheid vezels in de voeding van je kind te verhogen. Soms geeft dit soort voeding het kind een opgeblazen gevoel en veroorzaakt het winderigheid.

"Mijn kind heeft zijn eetlust verloren."

Een verhoogde inactiviteit kan leiden tot gewichtstoename, mogelijk omdat de patiënten minder gelegenheid hebben om te bewegen, of omdat ze er geen zin in hebben. Sommige geneesmiddelen die bij de behandeling van kanker worden gebruikt, zoals steroïden, kunnen zorgen voor gewichtstoename. Steroïden verhogen de eetlust. Bovendien maakt het lichaam onder hun invloed vet aan, in plaats van spieren, en begint het water vast te houden. Maar sommige patiënten eten gewoon te veel calorierijke en vette voedingsmiddelen.

Wat kan ik doen?

• Wacht tot je de oorzaak van de gewichtstoename kent voordat je je kind op dieet zet.
• Als de gewichtstoename te wijten is aan steroïden, laat het kind dan een dieet volgen zonder geconcentreerde suikers en toegevoegd zout.
• Gebruik de hongerschaal.
• Laat hem regelmatig bewegen, tenzij het wordt afgeraden.
• Probeer de emotionele en omgevingsoorzaken van dit overeten te achterhalen.
• Probeer je kind caloriearme, voedzame voedingsmiddelen te laten eten (fruit, groenten, peulvruchten, vis enz.).

Het is normaal dat je voortdurend honger hebt en te veel eet als je steroïden gebruikt. Het ziekenhuispersoneel weet hoe ze met dit probleem moeten omgaan. Vraag bij twijfel advies aan de arts, verpleegkundige of diëtist van je kind. Zij kunnen je advies geven en je helpen de eetlust van je kind te beheersen als je weer thuis bent. Ze kunnen ook de dosering van de steroïdebehandeling beoordelen om te zien of de dosis kan worden verlaagd.

Dit artikel is afkomstig uit een brochure dat oorspronkelijk is geschreven door Louise Henry, MSc RD en hoofddiëtist bij de Royal Marsden NHS Trust, in samenwerking met de publicatiecommissie van de CCLG (Children's Cancer and Leukaemia Group), en vervolgens is aangevuld door het kinderonderzoeksziekenhuis St. Jude.

De Stichting La Roche-Posay en CCI stellen alles in het werk om ervoor te zorgen dat de verstrekte informatie op het moment van publicatie nauwkeurig en up-to-date is. We zijn niet verantwoordelijk voor informatie die door derden wordt verstrekt, met inbegrip van informatie waarnaar in dit document wordt verwezen of die in dit document wordt vermeld. De onderstaande informatie is bedoeld als hulpmiddel, naast het specifieke advies, aangepast aan jouw situatie, dat wordt gegeven door professionals en anderen.