Late effecten van de behandeling

Img_icone_puzzle

De medische behandeling van jonge kankerpatiënten wordt elk jaar beter. Meer en meer kinderen overleven, maken hun studies af en worden volwassen.

Opvolging

De ouders, het medisch personeel, de leerkrachten en andere opvoedingsdeskundigen moeten zich ervan bewust zijn dat een medische behandeling voor kanker bij kinderen late effecten kan hebben. Ze moeten bereid zijn strategieën te ontwikkelen om de leerling aan te moedigen eventuele leerstoornissen te overwinnen.

Chemotherapie en radiotherapie beschadigen zowel normale cellen als kankercellen. Sommige kinderen krijgen al hun normale lichaamsfuncties terug, terwijl anderen problemen ondervinden.

Sommige van je leerlingen hebben misschien op jonge leeftijd of lang geleden een behandeling tegen kanker ondergaan. Het is belangrijk dat scholen deze informatie met elkaar delen, omdat deze problemen zich misschien pas na jaren uiten.

Late effecten om rekening mee te houden

Bestraling van de schedel, die wordt gebruikt bij de behandeling van hersentumoren en sommige hoogrisicovolle vormen van leukemie, brengt een verhoogd risico op leerproblemen met zich mee. Bij sommige kinderen werd een aanzienlijke daling van het IQ (10-20 punten) en slechtere prestaties op andere academische prestatietests vastgesteld. De specifieke tekorten die zijn vastgesteld hebben betrekking op visueel-motorische integratie, geheugen, aandacht en motoriek. Vooral niet-verbale vaardigheden, zoals abstract redeneren, visueel-ruimtelijke vaardigheden en wiskunde, worden aangetast door schedelbestraling en intrathecale chemotherapie.

De meest voorkomende leerproblemen kunnen een probleem zijn voor:

  • (Begrijpend) lezen
  • Spelling
  • Schrijven (niet nauwkeurig of snel kunnen schrijven)
  • Wiskunde, vooral concepten die een kortetermijngeheugen vereisen, zoals de tafels van vermenigvuldiging
  • Het aandachts- of concentratievermogen: kinderen kunnen hyperactief of afgeleid worden
  • Het kortetermijngeheugen/de opslag van nieuwe informatie en het onthouden van kennis

Aanbevolen wordt dat alle kinderen die deze behandelingen hebben ondergaan, jaarlijks een neuropsychologisch onderzoek ondergaan.

Leerachterstanden nemen in de loop van de tijd vaak toe, maar met doeltreffende beoordelingen en passende maatregelen kan het effect ervan worden beperkt.

Lichamelijke bijwerkingen op lange termijn

Lichamelijke problemen die bijwerkingen op lange termijn kunnen zijn van de behandeling van kanker bij kinderen zijn onder andere: abnormale hormoonwerking die leidt tot groeistoornissen en vroege of late puberteit, gehoorschade, onvruchtbaarheid, hart-, long-, tand-, oog- en nierproblemen... Voor al deze bijwerkingen is opvolging en eventueel verdere behandeling nodig. Als de school een probleem opmerkt, is het van essentieel belang de ouders daarvan op de hoogte te brengen.

Kinderen die kanker hebben overleefd, kunnen een verhoogd risico hebben op kwaadaardige gezwellen later in hun leven. Na de behandeling dragen zij en hun familie dus nog een extra last: ze maken zich zorgen over de terugkeer van hun ziekte en de ontwikkeling van een andere kanker.

Het risico op psychologische problemen

Recent onderzoek toont aan dat mensen die kanker hebben overleefd tijdens hun jeugd een veel groter psychologisch risico lopen dan mensen die andere chronische, maar niet-levensbedreigende ziekten hebben overleefd. Broers en zussen van kinderen met kanker lopen ook een verhoogd risico op psychologische problemen. Met deze kennis kun je opmerkelijke veranderingen in gedrag herkennen. Ook hier geldt dat vroegtijdige diagnose en interventie deze problemen kunnen beperken.

Heeft de inhoud van het artikel je geholpen?