Massages voor ouders en kinderen, emotionele aanrakingstherapie
Omdat de tastzin een eenvoudig en krachtig zintuig is, hebben de leden van het comité van deskundigen de basis gelegd voor een massageprogramma dat is aangepast aan kinderen met kanker. Het programma is ontworpen om zelfstandig te worden gevolgd door gezinnen en biedt momenten om met elkaar te delen en zo de relatie tussen ouder en kind te onderhouden.
"Met dit ambitieuze programma geven we de ouders een meerwaarde door hun echte vaardigheden bij te brengen en dragen we bovenal bij aan het versterken van de band die bij deze ernstige ziekte vaak verzwakt is."
Marie Thérain, specialist psychomotoriek, afdeling kinderhematologie en -oncologie, ziekenhuis Armand Trousseau
Beproefde gezinnen opnieuw met elkaar verbinden
Doordat de omgeving van hun jonge kind overmatig gemedicaliseerd is, voelen ouders zich soms hulpeloos of zelfs machteloos, en hebben ze schrik om onhandig te reageren. Deze voorzichtigheid, gekoppeld aan de min of meer bewuste wens om de patiënt tussen de inspuitingen, onderzoeken en andere behandelingen met rust te laten, kan een fysieke afstand scheppen die bijdraagt tot een isolement dat niet gewenst of wenselijk is.
"Ouders van kinderen met kanker raken letterlijk verstomd en afgesloten in de relatie met hun kind. Door deze massages met 'zachte aanraking' leren ouders en kinderen opnieuw lichamelijk contact te maken om weer kalmte en rust te vinden."
Dr. Dominique Valteau-Couanet, hoofd van de kankerafdeling voor kinderen en jongeren, Gustave Roussy.
Een emotioneel tussendoortje om de levenskwaliteit te verbeteren: deugdzame massages
We weten dat een pasgeboren baby een essentiële behoefte heeft om vanaf de geboorte aangeraakt te worden, om zijn fysieke en psychologische ontwikkeling te bevorderen. De huid is namelijk niet alleen beschermend, maar ook een uitstekende uitwisselingszone. Door de wederzijdse aanraking krijgt de huid haar rol van verbinder en rustgever terug. Aangezien de tastzin het enige zintuig is met een wederkerige structuur (aanraken betekent ook aangeraakt worden!), hebben massages zowel voor de masseur als voor degene die gemasseerd wordt positieve effecten.
Het doel is niet alleen de familiebanden te versterken, maar ook het kind te helpen de behandelingsperiodes met meer sereniteit door te komen. Massagetherapieën hebben hun voordelen bewezen: stress, pijn, misselijkheid, uitputting... talrijke studies hebben aangetoond dat massages de levenskwaliteit en de fysieke en emotionele toestand verbeteren van kinderen die een behandeling ondergaan.*
De ouder neemt op zijn beurt zijn rol volledig terug op zich dankzij dit moment vol knuffelmassages. Hij is er niet om zorg te verlenen, maar gewoon een moment van tederheid, waarbij hij tijdens deze massage gewoon terug ouder wordt.
'De tuin', 'De mierenkolonie', 'De 3 harten'... Een eenvoudige en ludiek aanpak met strelingen
Met deze voordelen in het achterhoofd heeft de projectwerkgroep nagedacht over de beste manier om kinderen met kanker van massages te laten genieten, ongeacht het stadium van de ziekte. Na uitgebreid bibliografisch onderzoek en talrijke vergaderingen om de handelingen en het kader vast te leggen om elk risico te vermijden, hebben zeven geëngageerde deskundigen - schoonheidsspecialiste, verpleegster, kinderverzorgster, danser, specialist psychomotoriek, kinesist - een 'massage'-programma voor ouders en kinderen ontwikkeld waarbij gebruik wordt gemaakt van strelingen met een veelomvattende, geruststellende, eenvoudige en ludieke aanpak.
In 'De Tuin', 'De 3 harten', 'Pandaogen', 'De slang', 'De kleine mierenkolonie' en 'De locomotief', brengen de handen van de ouders noch te hard, noch te licht, noch te snel, noch te traag rust op armen en handen, benen en voeten, rug, gezicht en hoofd.
Om het zowel voor de ouders als voor de kinderen gemakkelijker te maken deel te nemen en de vaak kille medische taal achterwege te laten, is de gids ontworpen zoals een leuk gezelschapsspel, waarbij er ook wordt herinnerd aan enkele essentiële contra-indicaties. Elke kaart beschrijft de massage in detail, en een gekleurde sticker geeft aan of ze geschikt is voor baby's.
Het spel is zo ontworpen dat het aan alle soorten gezinnen en alle culturen kan worden aangepast.
"De moeder volgde mijn bewegingen op één arm en probeerde ze gelijktijdig na te bootsen op de andere arm. Heel snel werd Juliane rustiger en liet ze zich meeslepen in deze ontspanning. Ze viel zelfs bijna in slaap. De mierenkolonie vrolijkte deze stille periode op. We gingen verder op de benen met de vader, trots en ontroerd. Er werd gelachen en er vloeiden tranen. Eindelijk deelden we iets anders dan de ziekte en invasieve behandelingen!"
Isabelle Landeau, kinderverpleegster, ziekenhuis Mantes la Jolie
Van verzorgers tot ouders, testfasen en inzet
In december 2018 werden 5 testsessies uitgevoerd in proefcentra door de leden van de werkgroep zelf om feedback te verzamelen van kinderen en hun gezinnen en om de inhoud van het programma zo nodig te verfijnen.
De massagetechnieken worden aan de ouders aangeleerd door gezondheidswerkers in instellingen voor gezondheidszorg. Twee vrijwillige verzorgers die zijn opgeleid in de handelingen van het programma en die gelden als een referentie op het terrein, zullen op hun beurt de ouders kunnen opleiden en begeleiden in deze werkwijze, die voor hen vaak nieuw is. De opleiding zal worden ondersteund met videotutorials.
In 2019 werd het programma op nationaal niveau op grotere schaal worden uitgerold in zorginstellingen, in samenwerking met het FHF en Unicancer, en werd het internationaal uitgebreid.
De projectwerkgroep
- Marie Therain, specialist psychomotoriek, ziekenhuis Armand Trousseau
- Isabelle Landault, verpleegster, kinderverzorgster, ziekenhuis Mantes la Jolie
- Lise Vigneau, kinesist, ziekenhuis Armand Trousseau
- Valérie Petit, danslerares
- Elodie Desmoulins, verpleegster, CHU Toulouse
- Gwenaelle De la marque, verpleegster, CHU Toulouse
- Aurélie Delabre, schoonheidsspecialiste
* https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3091462/
* https://europepmc.org/abstract/med/29026997
* https://europepmc.org/abstract/med/26757318
De Stichting La Roche-Posay en CCI stellen alles in het werk om ervoor te zorgen dat de verstrekte informatie op het moment van publicatie nauwkeurig en up-to-date is. We zijn niet verantwoordelijk voor informatie die door derden wordt verstrekt, met inbegrip van informatie waarnaar in dit document wordt verwezen of die in dit document wordt vermeld. De onderstaande informatie is bedoeld als hulpmiddel, naast het specifieke advies, aangepast aan jouw situatie, dat wordt gegeven door professionals en anderen.